Qalinow

Orod، Qalinow. Iska soco. Maanta fasax baad tahay. Waxaad rabtid qor. Ku celin maayo. Wax-dhan bay faruhu kuu talinaayeen, maanta adigaa u talinaya! Sidaad rabtid u nuux-nuuxi, wax-dhan bey sidey rabaan kuu nuux-nuuxiyeene. Erayadaa rabtid xulo. Fikirka kici. Dareenka dhaqaaji. Ma waan la gaarin xilligii aad isku filnaan lahayd? Waddada miyaadan garaneyn? Wuxu waa isla xarfihii, imisa sanaad qoreysay? Waa isla erayadii, imisa sanaad xarriiqeysay? Waa isla weerihii, imisa sanaad... Soo ma xasuusatid maalintii ugu horreysay ee aan wax kugu qoro? Maalintaas wiil baa u dhashay dariskeenna, ma xasuusantahay? Hadda wuu socod bartay. Maantaan arkay asagoo kaligiis socanaya. War hooge, adigu goormaad socod baraneysaa? U maleyn maayo inaad i dhageesaneysid. Inaad i maqleysid ankee u maleymaayo! Afkiisa caano ha lugu qabtee, abwaan hore baa yiri:

"Anuunbaa damqanayee dhaguhu_uma daloolaan"¹

◇◇◇

Heedhe Aadane, fudeyd badanidaa? Eebbe-weyne SW ogaal-weynaa! Marka uu leeyahay "Insaanku waa dag-dagsiinyo badanyahay"!² Heedhe Aadane, qaafilsanidaa? Ma waadan ogeyn adiga oo aan lugu uumin in aan erayada xarriiqi jiray? Abkowgaa (Aadan) ankee dhoobo ayuu ahaa waagaas. Ma wuusan Rasuulku NNKH kuu sheegin (been-na ma sheego e) "Eebbe-weyne wax uu uumo in aan ugu horreeyay? In lay amray inaan qoro wax-allaala waxa dhici doona tan iyo Qiyaame."³ Yaa faraha igu haayay waagaas? Heedhe Aadane, Alla maxaad sirantahay! Oo wax aan aniga ahayn miyaad wax ku baratay? Ma waan luguu sheegin waxyigii ugu horreeyay ee Suubanaha NNKH ku soo dagay? Ma waadan waligaa akhrin jallaad khamiisaad? Soo Eebbe SW iskuma tilmaamin "inuu qalinka wax idinku baray"!⁴ Heedhe Aadane, jaahilsanidaa? Waxa aan ka war hayo haddii aad ogaan lahayd, "kaligaa wax qor" ima aad dhahdeen! Faraha ayaad igu xijin leheed! Ma waadan ka baqeyn inaan kaa fashilo (shalay) wixii aad qarsatay? Ama inaan biri (mustaqbalka) kaaga sheego wax aan kuu fiicneyn? Ma waadan ka baqeyn inaan far-xumada kugu canaanto? Waad igu dishaye! Ama inaan hadal-xumada kugu caayo? Waad igu ceebeesaye, ama qaab-darrada aad ii qabaneysid inaan kuu qabsado? Waad i ceejisaye!

Heedhe Aadane, inaad is kala weyso baan ka baqayaaye, waan kuu mahad celin lahaa! Waxaan kaaga mahad celin lahaa fasaxa aad i siisay! Soo aniga kan erayada kuwa ugu xeel-dheer xulanaya? Soo aniga kan hadalka hoodeynaya ee hagaajinaya? Soo aniga kan sadarrada is dul ruxaya ee is-leex-leexinaya? Soo aniga kan (sida xun) ku(u) karbaashaya? Heedhe Aadane, anigu abaalka waan gudaa, kan aad ii gashayna aan iska gudee sadax talo iga qabo, "qeyrkaaga ha quursan" taa kow dheh, "Qudhaadu⁵ yeysan kula qab weynaan" taa-na labo dheh, "Qalin in uusan wax (kaa) qaadi karin ha u qabin" taasaana u danbeysa, waa talo aan cid kaa horreysa la siin, hadaad qaadato faa'iido baad qabtaa, hadaad dhabarka ka tuurtana khasaaro baad qabtaa. War heedhe, farta iga qurxi, inaan Eebbe quruxda kaa qaadin. Oo balaaqada baro, hadal waxaa u liita, kan balaaqada laga qaado e, marka aad wax igu qori rabtana xarigga ii dabci, in adna xarigga (nolosha) luguu dabciyo, hana i cuskan yaan waraaqadu jeexmine!

Allow yaa idin yiraahda, qalimaanta ha isku fasixina, aniga keygii siduu ii galay waad aragtiin, yeysan adinkana idinku dhicin, illeen doqon baa tiisa oo kaliya ku tusaala qaadata e.

_____________

1 Gabaygii ~Dugsi maleh~ Suldaan Tima-cadde.

2 aayadda 11aad ee suurada 17aad (Subxaan/Israa)

3 Abuu Daa'uud 4700, Tirmidi 2155/3319.

4 aayada 4aad ee suurada 96aad (Iqra'/Al-calaq)

5 Qudhaada/naftaada.